Epilepsi nedir? Epilepsi hastalığı nedir? sorularının cevabı sıhhat gündeminin merak edilen mevzuları ortasında yer alıyor. Halk lisanında sara olarak bilinen epilepsi, beyin içinde bulunan hudut hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan nörolojik bozukluk, hastalıktır. Beynin olağanda çalışması ile ilgili elektriğin çok ve denetimsiz yayılımı sonucu oluşur. Sıklıkla süreksiz şuur kaybına neden olur.
EPİLEPSİ NEDİR?
Epilepsi, sık görülen bir nörolojik hastalıktır. Epilepside beyinde bulunan nöronlarda ani ve denetimsiz boşalmalar olur. Bunun sonucunda hastada istemsiz kasılmalar, duyusal değişiklikler ve şuur değişiklikleri meydana gelir. Epilepsi beyin sistemini etkilediğinden beynin yönettiği birçok işlevi bozabilir.
Epilepsi bir ruh hastalığı yahut mecnunluk değildir, gizemli bir yanı olmadığı üzere cinlerle de bağlantısı yoktur. Bulaşıcı olmadığı üzere epilepsili çocuklar diğerleri için tehlikeli ve ziyanlı da değildir. Toplumumuzdaki bu yanlış algılar nedeniyle, aileler çocuklarının epilepsi olduğunu gizlemekte, günlerinin kıymetli bir kısmını geçirdikleri okulda öğretmenlerinden bile sakladıkları görülmektedir.
NÖBET ve EPİLEPSİ SIK GÖRÜLÜR
Hayatın birinci 1 yılında en sık olup, yaklaşık olarak her 100 çocuktan 1’inde epilepsi görülmektedir. Buna nazaran ülkemizde yaklaşık 200 bin epilepsili çocuk, dünya genelinde de 50 milyondan fazla epilepsi hastası bulunmaktadır. Ateşli havaleler yüzde 2 ile 5 ortasında sıklıkta olup ülkemizde 500 binden fazla çocukta ateşli havale görülmektedir. Hayat uzunluğu insanların yüzde 5’i en az bir sefer nöbet geçirmektedir.
EPİLEPSİNİN BİRÇOK ÇEŞİDİ VAR
100’den fazla epilepsi tipi olup nöbetlerini tanımak uzmanlar için bile her vakit kolay değildir. Kısa müddetli dalma ve boş bakma, 1-2 saniye süren kasılmalar yahut kol yahut bacaklardaki kolay sıçramalar bir epilepsi nöbeti olabilir. Bayılma, şuur kaybı, kasılma, dişlerde kilitlenme, ağızda köpürme ve idrar kaçırma üzere belirtiler yalnızca büyük nöbetlerde görülür.
UYKUSUZLUK EPİLEPSİ NÖBETLERİNİ KOLAYLAŞTIRIR
Uzun müddet aç kalmak, gerilim, uykusuz kalmak, alkol, kahve ve kola üzere içecekler epilepsiye yatkınlığı olan çocukların nöbet geçirilmesini kolaylaştırabilir. Bilgisayar ve televizyon üzere parlak ışık saçan aygıtlar bilhassa ışığa hassas epilepsisi olan çocuklarda nöbete sebep olabilir.
EPİLEPSİ TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Nöbet sırasında görülen klinik bulgulara nazaran epilepsi teşhisi konulabilir. Epilepsi teşhisi için EEG; epilepsinin nedenini araştırmak için de MRG çekmek epeyce faydalıdır. Fakat epilepsi hastalarında EEG ve MRG’nin olağan olabileceği unutulmamalıdır. Bilhassa ileri teknoloji ile birlikte 32-64 kanallı dijital EEG aygıtları, Görüntü EEG monitörizasyonu ve 3 Tesla MR görüntüleme aygıtları çok faydalı olmaktadır.
EPİLEPSİ TEDAVİSİ
Günümüzde, genel olarak epilepsili çocukların yüzde 70-80’i, birtakım epilepsi cinslerinin ise yüzde 95-100’ü epilepsi ilaçları ile tam olarak güzelleşmektedir. Hastaların yüzde 20-30 kadarında ise birden fazla ilaç kullanmak gerekebilir yahut ilaçlara karşın nöbet tekrarları olabilir. Yalnızca hastaların yüzde 5-10 oranı makus seyirli olabilmektedir. Bu türlü hastalarda da, ameliyat, pil ve ketojenik diyet üzere ilaç dışı tedavi seçenekleri daha ön plana çıkmaktadır.
EPİLEPSİ AMELİYATI NASIL YAPILIR?
Bilhassa ilaç tedavisi ile istenilen karşılık alınamayan ve ameliyat edilmeye uygun, ameliyat sonrası kalıcı özür olmayacak hastalara, epilepsi konusunda tecrübeli ileri merkezlerde uygulanmaktadır.
EPİLEPSİ PİLİ NEDİR?
Göğüs duvarında cilt altına yerleştirilen uyarıcı bir pil ile uzunluğundan beyefendisine uzanan vagus hududuna aralıklı ihtar verilerek nöbet tedavisi sağlanabilmektedir. Bilhassa ilaç tedavisine yanıt alınamayan ve ameliyata uygun olmayan hastalarda tercih edilmektedir.
KETOJENİK DİYET NEDİR?
Yüksek oranda yağ, çok düşük oranda karbonhidrat içeriğine sahip olan ketojenik diyet, seçilmiş birtakım epilepsi hastaları için umut verici olabilmektedir. Uygulaması biraz zahmetli olan bu tedavi metodu her hasta için uygun ve gerekli değildir. Ketojenik diyet öncesinde başka tedavi metotlarının uygun biçimde değerlendirilmiş olması gerekir. Fakat kimi metabolik hastalıklarda, ketojenik diyet öncelikle ve bazen tek tedavi olarak dahi kullanılabilmektedir.
NÖBET ANINDA NE YAPILMALI?
Nöbetler, ekseriyetle birkaç dakika içerisinde zaten durmaktadır. Münasebetiyle nöbet geçiren birini gördüğümüzde hasta çocuk çok sert olmayan düz bir tabana yan yatırılarak, teneffüs yolu açık tutulmaya çalışılır, ağızda köpürme ve kusma varsa temizlenir, panik yapmadan başını sert yerlere çarparak kendine ziyan vermesi, lisanını ısırması engellenir. Nöbet 2-3 dk içerisinde sonlanmadıysa 112 aranarak, hasta en uygun sıhhat merkezine ulaştırılmaya çalışılır.
EPİLEPSİ HASTALARINA SOĞAN KOKLATMAK GERÇEK MUDUR?
Halk ortasında yaygın olarak uygulanan kasılmayı engellemek için sıkıca tutmanın, yüzüne su yahut kolonya dökmenin, alkol yahut soğan koklatmanın hiçbir faydası yoktur. Bir şey yedirmeye ve içirmeye çalışmak ise çok tehlikeli olup, akciğerlere kaçmasına ve hastanın vefatına dahi sebep olabilir.
“ATEŞLİ NÖBET GEÇİREN ÇOCUĞA SOĞUK DUŞ YAPTIRILMAMALI”
Nöbet sırasında çocuğu musluğun altına tutmak yahut soğuk duş aldırmak uygun değildir. Bilhassa ateşli nöbet geçiren çocuklarda, soğuk duş bedenin dış kısımlarını süratle soğutmakta, beyefendisine daha fazla kan gitmesine ve beyindeki ateşin daha da yükselmesine neden olarak nöbet için daha ziyanlı olabilmektedir. Bununla birlikte nöbet yokken ateşli çocuğa ılık duş aldırmak faydalı olabilir.
TEDAVİ MÜDDETİ EN AZ 2-4 YIL
İlaç yahut öbür tedavi prosedürleri ile nöbetler tam olarak denetim altına alınsa dahi tedavi mühleti en az 2-4 yıl olmalıdır. İlaçlar ansızın kesilmemeli, ilaç kesilmesine kesinlikle hekim karar vermeli ve kesim mühleti en az 6 ay-1 yıl olmalıdır. Bu müddet boyunca en geç 6 ayda bir çocuk nörolojisi kliniklerinde denetimlerin yapılması gereklidir.
OKULA VE SPORA DEVAM
İlaç tedavisi ile nöbetleri denetim altına alınan çocukların günlük aktivitelerine devam etmelerinde, kreş yahut okula gitmelerinde, okul spor ve laboratuvar çalışmalarına katılmalarında rastgele bir sakınca yoktur. Lakin yüzme ve bisiklet üzere tehlikeli olabilecek sporlar, nöbet denetimi sağlandıktan sonra ve erişkin nezareti altında yapılmalıdır.
Gündem
Haberler.com