İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, gerek Güney Afrika, gerekse İngiltere orijinli mutasyona uğrayan korana virüslerinin, aşıların aktifliğini teorik olarak azaltma riski nedeniyle, daha ayrıntılı araştırılmaları gerektiğini belirterek, “Mutasyonlu virüsün yayılmasının sınırlanması da son derece kıymetli. Yayılımın engellenmemesi halinde Kovid-19’un Afrika mutasyonu global risk taşıyor.” dedi.
Buğdacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mutasyonun virüsün genetik şifresinde meydana gelen değişiklikler olduğunu, virüslerde meydana gelen kimi mutasyonların yapışmayı bozarken, kimilerinin da güçlendirebildiğine dikkati çekti.
SARS ve MERS virüsünde mutasyonların virüsün bir mühlet içinde kaybolup bulaşma özelliğini yitirmesine neden olurken, yeni tip korona virüste süreç Spike (Başak) proteininde güçlenme göstererek ilerlediğinden hastalığın müddetini uzattığını ve daha da bulaşıcı hale getirdiğini kaydeden Buğdacı, Çin’de çıkan birinci virüsten sonra G614 mutasyonunun tüm dünyada baskın hale geldiğini anlattı.
Buğdacı, şunları kaydetti:
“G614 mutasyon virüsü G kladı (soy) olarak da isimlendirilir. Bu mutasyon bulaşma özelliğini arttırdı. Mevt ve aşı bölgesinde manalı değişikliğe neden olmadı. Ülkemizde de G kladının baskın olduğu akademik olarak bildirildi. Erken dataları dikkate aldığımızda İngiltere-İskoç bölgesi ve Güney Afrika kökenli mutasyonlarda yüzde 70’leri bulan bulaşma oranı ve etkilenen yaş kümesinde aşağı inişe neden olması nedeniyle klinik olarak değer arz eden değişiklikler ortaya çıktı.
Mutasyona uğrayan virüsün insan bedenine giriş kapısı olan ACE2 reseptörüne daha güçlü bağlanmasına neden olduğuna vurgu yapan Buğdacı, bunun da daha sık yayılmasının ana nedeni olduğunu kaydetti.
“Yeni varyantta çocuklara daha kolay bulaşan bir virüs karşımıza çıkabilir”
İngiltere’de 14 aralık 2020’de bildirilen mutasyonun Çin’dekinden farklı bir varyant olduğunu lisana getiren Buğdacı, şöyle devam etti:
“B1.1.7 varyantı” ya da başka ismiyle VOC 202012/01 varyantının İngiltere’de Kasım ayında görülen artıştan da sorumlu olduğu düşünülmektedir. Virüsün ünite hasta kanındaki ölçüsünün çok fazla olması daha bulaşıcı olduğunu gösteriyor. Yani evvelce 100 virüsten 50’i bulunuyorsa, şimdileri bu sayı 80’e çıktıysa virüs giriş kapısı olan ACE2 reseptörüne daha iyi tutunan bir virüs var demektir. Virüs yükü ne kadar fazlaysa akciğerde iltihap alanı ve münasebetiyle da hastalık şiddeti o kadar artacaktır. Çocukların burun ve boğazlarında daha az ACE2 reseptörü olduğundan daha az virüs girip süratle bağışıklık sistemi tarafından ortadan kaldırılıyordu. Lakin yeni varyantta çocuklara daha kolay bulaşan bir virüs karşımıza çıkabilir ve İngiltere’de artan çocuk sayıları bu argümanı doğrulamaktadır.”
Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, bilhassa Güney İngiltere ve İskoç bölgesinde daha çok görülen ve daha sonra tüm ülkeye yayılan mutasyonlu virüsün sıkı karantina tedbirleri alınmaması halinde komşu ülkeler dahil tüm dünyada da görülebilecek en yaygın varyant olacağına vurgu yaptı.
İngiltere’de görülen varyantın enfeksiyonu geçirenlerde ikinci kere enfeksiyona neden olmadığını tabir eden Buğdacı, hastalık şiddetinin ve hastanede yatış mühletini uzatmamasının da olumlu olarak değerlendirilebilecek konular olduğunu kaydetti.
-“Mutasyona uğrayan virüs aşıdan kaçma maharetine sahip”
Buğdacı, Güney Afrika’da 18 Aralık 2020’de bildirilen varyantın İngiltere’dekinden farklı olduğunu anlatarak şunları kaydetti:
“Güney Afrika’da bilhassa süratli yayılan ve varyant 501Y.V2 olarak isimlendirilen bir yeni tip korona bildirildi. Bu virüse bu isim 501Y mutasyonu saptanması nedeniyle bu isim verildi. Her ne kadar İngiltere’deki B1.1.7 varyantında da 501Y mutasyonu bulunsa da farklı varyantlar olduklarının altını çizmek gerekir. Gerek Güney Afrika, gerekse de İngiltere orjinli varyant virüslerde görülen N501Y mutasyonunun yanı sıra bilhassa Afrika varyantında bildirilen E484K ve K417N mutasyonları aşının değerli gayelerinden S proteini üzerindeki RBD (Receptor Binding Domain) bölgesindedir. Bu varyantların aşıların aktifliğini teorik olarak azaltma riski nedeniyle, daha ayrıntılı araştırılmaları gerekir. Bu açıdan mutasyonlu virüsün yayılmasının sınırlanması da son derece kıymetli. Yayılımın engellenmemesi halinde Kovid-19’un mutasyonu hali global risk taşıyor. Virüsü etkisiz hale getiren antikorlara maruz bırakılan virüslerin 3 ay içinde kaçabilmeyi başardığı deneysel olarak gösterildi. Bu da mutasyona uğrayan virüsün aşıdan kaçma (escape) marifetine sahip olduğunu göstermektedir.”
“Virüsün daha süratli yayılma eğilimi de erken iyilik halini baskılayabilir”
Dünyada şu ana kadar en yüksek sayıda aşının Amerika Birleşik Devletleri’nde ve İngiltere’de uygulandığını hatırlatan Buğdacı, “İsrail’de ise sayı az olsa da toplumun yüzde 15’i aşılandı. Her üç ülkede de yeni hadise artış denetim edilemedi ve artış eğilimi sürmektedir. Lakin toplumun yüzde 60’ı aşı yahut hastalığa maruz kaldıktan sonra aşının muvaffakiyetini kıymetlendirme imkanı bulacağız. Virüsün daha süratli yayılma eğilimi de erken iyilik halini baskılayabilir.” değerlendirmesini yaptı.
Mutasyonların yine bulaşma riskini ve yeni aşı gereksinimini beraberinde getirebileceğine işaret eden Buğdacı, bu risk nedeniyle Afrika kaynaklı virüsün dertleri arttırdığını söyledi.
Koranavirüse karşı ilaç çalışmalarının desteklenmesinin ehemmiyetine değinen Buğdacı, “Bazı vakıfların takviyesi çok güzel olabilirdi. Ülkemiz aşısının Afrika tipine tesirli olduğunun erkenden ortaya konması halinde öteki firmalara nazaran gecikmenin verdiği eksikliği telafi edecek ve ülkemiz ismine milletlerarası platformda önemli itibar sağlayacaktır.”diye konuştu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Kenan Irtak
Haberler.com